Moment, obýektiň aýlanmagyna sebäp bolýan burulma güýjidir. Gapyny açanyňyzda ýa-da winti buranyňyzda, ulanýan güýjüňiziň aýlaw nokadyndan uzaklyga köpeldilmegi momenti döredýär.
Menteşeler üçin, aýlanma momenti gapagyň ýa-da gapynyň agraýyş güýji sebäpli döredýän aýlanma güýjüni aňladýar. Ýönekeý söz bilen aýdylanda: Gapagyň agramy we agraýyş merkezi menteşeden näçe uzak bolsa, aýlanma momenti şonça-da uly bolýar.
Burujy momenti düşünmek, paneliň çökmezligi, birden düşmezligi ýa-da ýapylanda gaty ýeňil duýulmazlygy üçin dogry menteşe saýlamaga kömek edýär.
Menteşe momentini näme üçin hasaplamaly?
Menteşeler açylýan gapaklarda we şkaf gurluşlarynda giňden ulanylýar. Mysallar:
● Noutbuk ekranlary – Menteşe ekranyň agramyny deňagramlaşdyrmak üçin ýeterlik moment üpjün etmeli.
● Gurallar gutusynyň ýa-da şkafyň gapaklary – Olar köplenç has giň we agyr bolýar, bu bolsa has ýokary moment döredýär.
● Senagat enjamlarynyň gapylary ýa-da enjamlaryň gapaklary – Agyr paneller islenilmeýän düşmegiň öňüni almak üçin ýeterlik derejede berk menteşeleri talap edýär.
Eger aýlanma momenti gaty pes bolsa, gapagyň aşagy ýapylar.
Eger moment gaty ýokary bolsa, gapagy açmak kynlaşýar ýa-da gaty ýaly duýulýar.
Menteşe momentini hasaplamak, menteşeniň moment derejesiniň gapagyň döredýän momentinden ýokary bolmagyny üpjün edýär we netijede ulanyjy tejribesiniň rahat we howpsuz bolmagyny üpjün edýär.
Momenti nädip kesgitlemeli
Esasy prinsip şeýle: Moment = Güýç × Aralyk.
Formula şeýle:
T = F × d
Nirede:
T= moment (N·m)
F= güýç (köplenç gapagyň agramy), Nýutonlarda
d= menteşeden gapagyň agyrlyk merkezine çenli aralyk (gorizontal aralyk)
Güýji hasaplamak üçin:
F = W × 9.8
(W = kg-da massa; 9.8 N/kg = grawitasiýa tizlenmesi)
Birmeňzeş paýlanan gapak üçin agyrlyk merkezi orta nokada ýerleşýär (menteşäniň L/2 böleginde).
Mysal hasaplama
Gapagyň uzynlygy L = 0.50 m
Agramy W = 3 kg
Agirlik merkeziniň aralygy d = L/2 = 0.25 m
1-nji ädim:
F = 3 kg × 9.8 N/kg = 29.4 N
2-nji ädim:
T = 29.4 N × 0.25 m = 7.35 N·m
Bu, menteşe ulgamynyň gapagyň agramyna garşy durmak üçin takmynan 7.35 N·m moment üpjün etmelidigini aňladýar.
Iki menteşe ulanylanda, her menteşe momentiň takmynan ýarysyny göterýär.
Netije
Gerekli menteşe momentini kesgitlemek üçin:
● Moment (T) = Güýç (F) × Aralyk (d)
● Güýç gapagyň agramyndan gelip çykýar
● Aralyk agyrlyk merkezi bilen kesgitlenýär
● Iki menteşe moment ýüküni paýlaşýar
● Her zaman hasaplanan gymmatdan biraz ýokary momentli menteşe saýlaň
Ýokardakylar diňe esasy ýörelgelerdir. Hakyky ulanylyşlarda, menteşe momentini hasaplamakda goşmaça faktorlar hem göz öňünde tutulmalydyr. Biz bilen habarlaşyp bilersiňiz, biz siziň taslamaňyzy bilelikde jikme-jik gözden geçirip bileris!
Ýerleşdirilen wagty: 2025-nji ýylyň 17-nji dekabry
